CASİYƏ SURƏSİ

MƏKKƏ DÖVRÜ

Nəcm: 268

 

1Ha/8, Mim/40.[1]

2Bu Kitabın endirilməsi ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olan, ən yaxşı qayda qoyan, pozulmağı yaxşı əngəlləyən/sağlamlaşdıran Allahdandır.

3–5Şübhəsiz, göylərdə və yer üzündə möminlər üçün əlamətlər/nümunələr vardır. Və sizin yaradılışınızda və törədib yaydığı  böyük-kiçik bütün canlılarda da qəti bilik ilə inanan bir cəmiyyət üçün əlamətlər/nümunələr vardır. Və gecə ilə gündüzün bir-biri ardınca gəlməsində, Allahın göydən bir ruzidən endirərək, onunla yer üzünü ölümündən sonra diriltdiyi şeydə və küləkləri səmtlərə çevirməsində ağılla davranan bir cəmiyyət üçün əlamətlər/nümunələr vardır.

6Bax budur, bunlar Allahın ayələridir ki, Biz onları sənə haqq olaraq oxuyuruq. Sənə onları doğru olaraq oxuyuruq. Artıq onlar Allahdan və Onun ayələrindən sonra, hansı sözə/hansı doğruya inanacaqlar?

(65/45, Casiyə/1–6)

Nəcm: 269

 

7Çox yalançı, çox günahkar insanların hamısının vay halına!

8O, Allahın özünə oxunan ayələrini eşidir, sonra da sanki təkəbbüründən onu heç eşitməmiş kimi, yenə bildiyini edir. Artıq sən ona can yandıran bir əzabı müjdələ!

9,10Və o, ayələrimizdən bir şey öyrəndiyi zaman onu lağa qoyur. Bax budur, onlar üçün həqarətli bir əzab, ondan sonra da bir cəhənnəm vardır. Qazandıqları şeylər və Allahın yaratdıqlarından qəbul etdikləri qoruyucu, yol göstərici yaxınlar, özlərinə heç bir şəkildə yararlı olmazlar. Və onlar üçün böyük bir əzab vardır.

11Bu xəbərdarlıqlar bir yol göstərməkdir. Rəbbinin ayələrini bilərək rədd edənlərə isə – onlar üçün ən pisindən acı verici bir əzab vardır.

(65/45, Casiyə/7–11)

Nəcm: 270

 

12Allah öz işi olaraq, içində gəmilərin seyr etməsi, sizin də Onun ərməğanlarından ruzi axtarmağınız və özünüzə verilən nemətlərin qarşılığını ödəməyiniz üçün dənizi əmrinizə verən/yararlanacağınız quruluş və xüsusiyyətlərdə yaradandır. 13Və O, göylərdə və yer üzündə olan hər şeyi Özündən sizin xidmətinizə vermişdir. Şübhəsiz ki, bunda düşünən bir camaat üçün əlamətlər/nümunələr vardır.

(65/45, Casiyə/12–13)

Nəcm: 271

14,15İman edənlərə söylə: “Allahın hər qövmü öz qazandıqları ilə cəzalandır­ma­sı üçün Allahın ciddi ölçüdə cəzalandıracağı günləri ummayan, Axirətə inan­ma­yan insanları bağışlasınlar, özləri cəzalandırmağa çalışmasınlar, Allaha həvalə etsinlər. Hər kim saleh əməl işləyərsə, bax budur, öz lehinədir. Kim də pislik edərsə, bax budur, öz əleyhinədir. Sonra Rəbbinizə döndəriləcəksiniz”.

(65/45, Casiyə/14–15)

Nəcm: 272

 

16Və and olsun ki, Biz İsrailoğullarına kitab, hökm/qayda və peyğəmbərlik verdik. Və onları təmiz və xoş olanlardan ruziləndirdik. Və onları aləmlər üzərində üstün qıldıq.

17Və onlara Allahın Özünə xas olan işlərinə dair açıq-aşkar dəlillər verdik. Sonra onlar yalnız və yalnız, özlərinə bilik gəldikdən sonra aralarındakı paxıllıq üzündən, ayrılığa düşdülər. Şübhəsiz ki, Rəbbin ayrılığa düşdükləri şeylərdə Qiyamət günü aralarında hökm verəcəkdir.

18Sonra da səni Allahın Özünə xas işlərindən açıq-aşkar bir yol xəritəsi/birgə yaşayış qaydaları sahibi etdik. Artıq sən ona uy, bilməyən insanların boş və dünyəvi arzularına uyma.

(65/45, Casiyə/16–18)

Nəcm: 273

19Şübhəsiz ki, onlar Allah qarşısında sənə heç bir şəkildə yararlı ola bilməzlər. Və şübhəsiz ki, şərik qoşaraq, səhv/öz zərərlərinə iş edənlərin bəzisi digərinin köməkçi, yol göstərici, qoruyucu yaxınlarıdır. Allah isə Özünün qoruması altına girənlərin köməkçi, yol göstərici, qoruyucu yaxınıdır.

20Quran insanlar üçün qəlbin dərk etməsi, qətiyyətlə inanan cəmiyyət üçün bir yol göstərici və mərhəmətdir. Bu insanlar üçün bəsirət gözü, tam yəqinliklə inanan bir qövm üçün də hidayət və mərhəmətdir!

21Yoxsa pislikləri işləyən o insanlar özlərini, həyatlarında və ölümlərində iman edən və düzəltmək yönündə işlər edənlər kimi edəcəyimizimi zənn etdilər? Nə pis hökm verirlər!

22Və Allah göyləri və yer üzünü gerçək ilə, həmçinin hər insanı etdiyi ilə qarşılıqlandırmaq üçün yaratdı. Və onlar haqsızlığa uğradılmazlar.

23Yaxşı, sən öz boş, dünyəvi arzusunu tanrılaşdıran və Allahın bir bilik ilə özünü azdırdığı, qulağı və qəlbini möhürlədiyi və gözü üstünə bir pərdə çəkdiyi insanı gördünmü/heç düşündünmü? Artıq Allahdan sonra ona kim doğru yol bələdçiliyi edəcəkdir? Yenə də öyüd alıb düşünmürsünüzmü?

24Yenə onlar: “Həyat, ancaq bu dünya həyatımızdan ibarətdir. Ölürük və yaşayırıq. Bizi ancaq keçən uzun zaman dəyişikliyə/dağıntıya uğradır” – dedilər. Halbuki, onların buna dair heç bir bilikləri yoxdur. Onlar, sadəcə, zənn edirlər.

25Özlərinə ayələrimiz açıq-aşkar oxunduğu zaman isə: “Əgər doğru insanlarsınızsa, atalarımızı gətirin” – deməkdən başqa dəlilləri yoxdu.

(65/45, Casiyə/19–25)

Nəcm: 274

 

26,27De ki: “Allah sizi dirildər, sonra sizi öldürər, daha sonra da, özündə şübhə olmayan Qi­yamət günündə birlikdə toplayar. Lakin, insanların çoxu bilmirlər. Göylərin və yer üzünün mülkü də sadəcə, Allahındır. Qiyamət anının gələcəyi gün bax bu­dur, o gün, batilə uyanlar zərərə uğrayacaqlardır”.

28,29Və hər başçılı qövmü, diz çökmüş görərsən. Hər başçılı cəmiyyət, öz ki­tabına çağırılır: “Bu gün etmiş olduğunuz əməllərin qarşılığı sizə veriləcəkdir. Bax budur, bu, üzünüzə qarşı haqqı danışan kitabınızdır. Şübhəsiz, Biz sizin etdik­lə­ri­nizi yazdırırdıq”.

30İman edən və düzəltmək yönündə işlər edənləri də artıq… Rəbbi onları mərhəməti içinə qoyacaqdır. Bax budur, bu, açıq-aşkar qurtuluşun məhz özüdür.

31,32Bu kafirlərə gəlincə isə: “Yaxşı, sizə ayələrim oxunmadımı ki, siz yekəxanalıq etdiniz və günah işləyən bir cəmiyyət oldunuz? Və: “Allahın sözü qətiliklə gerçəkdir və Qiyamət anına gəlincə, onda şübhə yoxdur” – deyildiyində: “Qiyamət anının nə olduğunu bilmirik, yalnız və yalnız biz sadəcə zənn edirik, qətiyyən bir bilik almış deyilik” – dediniz.

33Və işlədikləri şeylərin pislikləri özlərinə bəlli oldu və onları onların lağa qoyduqları şeylər bürüdü.

34,35Və deyilmişdir ki: “Bu gün Biz sizi, sizin bu gününüzə qovuşmağı unutduğunuz kimi, unudarıq/tərk edərik/cəzalandırarıq. Yeriniz də atəşdir. Sizin üçün köməkçi­lər­dən hər hansı biri də yoxdur. Bax budur, bunlar sizin Allahın ayələrini lağa qoy­duğunuz və fani dünya həyatının sizi aldatdığına görədir”. Artıq bu gün onlar atəş­dən çıxarılmaz və üzr diləmələri də qəbul edilməz/Allahı razı etmələri də is­tə­nil­məz.

36Artıq bütün təriflər göylərin Rəbbi, yer üzünün Rəbbi və aləmlərin Rəbbi Allaha məxsusdur, başqası öyülə bilməz.

37Göylərdə və yer üzündə də ululuq və hakimiyyət yalnız və yalnız Onundur. Və O, ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olandır. Ən yaxşı qayda qoyan, pozulmağı yaxşı əngəlləyən/sağlamlaşdırandır.

(65/45, Casiyə/26–37)

 

[1]Quranda bir çox surənin “kəsik, bağlantısız hərflər” ilə başladığı görünür. Müxtəlif araşdırmaçılar bu hərflərin mütəşabih, bir şifrə, bir sözün qısaldılmış şəkli, bəzi sözlərin ilk hərfi və ya son hərfi olduğu kimi görüşlər irəli sürmüşlər. Fikrimizcə, bu hərflər, “elan” [diqqət, gözünüzü açın] sözü kimi bir xəbərdarlıq işarəsidir və telefon danışmalarındakı “alo!” səslənməsi kimi diqqəti, oxunacaq ayələrə çəkməkdədir. Həmçinin, Quranın riyazi quruluşundakı vacib olan ünsürlərdən biridir. Həmçinin bu hərflər, ola bilər ki, rəqəmsal bir dəyər də ifadə edir. Çünki Quran endiyi dövrdə, ərəblər arasında rəqəmlər hələ icad edilməmişdi, rəqəm yerinə hərflər istifadə olunurdu. Rəqəm yerinə hərf istifadə olunmasına “Əbcəd” hesabı deyilir. Biz kəsik hərflərin yanında rəqəmsal dəyərlərini də göstərdik. Rəqəmsal dəyərlər ilə nəyin qəsd edilmiş ola biləcəyi nöqtəsində də hələ bir qənaətə gəlməmişik. “Əbcəd” hesabının, Quranın endiyi dövrlərdə rəqəm yerinə istifadə edilmiş olmasından başqa, hər hansı bir xüsusiyyət və özəlliyi yoxdur. Bu kəsik hərflərlə əlaqədar hələ qaneedici bir araşdırma meydana çıxarılmamış olub, mövcud əsərlərdə də keçmişlərin təqdim etdiklərindən başqa bir bilik mövcud deyil. Bu məsələnin tam aydınlığa qovuşması da, digər bir çox məsələ kimi, dürüst, səmimi və könüllü Quran araşdırmaçılarını gözləyir.