DUHAN SURƏSİ

MƏKKƏ DÖVRÜ

Nəcm: 263

 

¹Ha/8. Mim/40.[1]

^2–7Açıq-aydın/açıqlayan Kitaba and olsun ki, şübhəsiz, Biz Öz qatımızdan bir iş olaraq, onu haqsızlıq və qarışıqlığı əngəlləmək üçün qoyulmuş qanun, düstur və qaydalarla dolu/sağlam, hər işin/var olmanın özündə ayırd edildiyi, hər şeyin bol-bol verildiyi, qazancın bol olduğu bir gecədə endirdik. Şübhəsiz ki, Biz xəbərdar edənlərik. Şübhəsiz ki, Biz Rəbbindən – göylərin, yer üzünün və ikisi arasındakıların Rəbbindən, əgər qəti­liklə inanan insanlarsınızsa, bir mərhəmət olaraq elçi göndərənlərik. Şübhəsiz ki, O, ən yaxşı eşidənin, ən yaxşı bilənin məhz özüdür.

⁸Ondan başqa tanrı deyə bir şey yoxdur. O, yaşadır və öldürür! Sizin Rəbbinizdir, sizdən öncəki atalarınızın da Rəbbidir. ⁹Əksinə onlar yetərsiz bilik içində oynayıb dururlar.

(64/44, Duhan/1–9)

Nəcm: 264

^10,11İndi sən göyün açıq-aşkar bir qıtlıq gətirəcəyi günü gözlə. O qıtlıq insanları tamamilə bürüyər. Bu, əziyyətverici bir əzabdır.[2]

¹²Rəbbimiz! Bizdən əzabı qaldır. Şübhəsiz, biz artıq qətiliklə inananlarıq.

^13,14Onlar hara, öyüd-nəsihət eşitmək hara?! Halbuki, onlara açıqlayıcı bir elçi gəlmişdi. Sonra ondan üz çevirdilər və “Öyrədilmiş bir dəli/gizli güclərlə dəstəklənən biri!” – dedilər.

¹⁵Şübhəsiz, Biz əzabı bir az da olsa qaldırarıq, siz qətiliklə dönənlərsiniz.

¹⁶Ən böyük bir yaxalayışla yaxalayacağımız gün, şübhəsiz, Biz günahkarı yaxalayıb cəza verərək, ədaləti qoruyanlarıq.

(64/44, Duhan/10–16)

Nəcm: 265

^17–21Və and olsun ki, Biz onlardan öncə Firon qövmünü imtahan etdik. Və onlara çox hörmətli bir elçi gəlmişdi: “Allahın qullarını mənə geri verin. Şübhəsiz ki, mən sizin üçün göndərilmiş, etibar edilən bir elçiyəm. Allaha qarşı təkəbbür göstərməyin. Şübhəsiz ki, mən sizə açıq-aşkar bir güc gətirirəm. Və şübhəsiz ki, mən məni daşlayaraq öldürməyinizdən mənim Rəbbimə, sizin Rəbbinizə sığındım. Və əgər siz mənə inanmasanız, dərhal yanımdan uzaqlaşın”.

²²Sonra da Musa: “Şübhəsiz ki, bunlar günahkar bir cəmiyyətdir” – deyərək Rəbbinə yalvardı.

^23,24Haydı, qullarımı gecə ikən yerit. Şübhəsiz ki, siz təqib olunacaqsınız, tədbirli olun. Bol suyu/çayı çox sürətli burax. Şübhəsiz, onlar suda boğulmuş bir ordudur.

^25–27Onlar bağçaları, bulaqları, əkinləri, hörmətli məqamları və içində səfalar sürdükləri necə nemətləri qoyub getdilər.

²⁸Bax budur, belə! Biz onları başqa-başqa cəmiyyətlərə miras buraxdıq.

²⁹Bax budur, göy və yer üzü onlara görə ağlamadı. Onlar, müddət tanınanlar da olmadılar.

^30,31And olsun ki, Biz İsrailoğullarını o xor görən əzabdan – Firondan qurtardıq. Şübhəsiz ki, o, həddi aşanlardan, üstünlük göstərənlərdən biri idi.

³²And olsun ki, Biz İsrailoğullarını, bilərək aləmlər üzərində seçkin etmişdik.

³³Biz onlara içində açıq-aşkar bir bəla olan əlamətlərdən/nümunələrdən də vermiş­dik.

^34–36Şübhəsiz, Məkkəli ortaq qoşanlar deyirlər ki: “Bizim, sadəcə, ilk ölümümüz var. Biz  təkrar dirildiləcək deyilik. Əgər siz doğru insanlarsınızsa, sözünüzün sahibisi­niz­sə, haydı, ataları­mızı bizə gətirin”.

³⁷Onlarmı daha xeyirlidir, yoxsa Tübbə qövmü və onlardan öncəki insanlarmı? Biz onları dəyişikliyə/dağıntıya uğratdıq. Şübhəsiz, onlar günahkarlar idilər.

(64/44, Duhan/17–37)

Nəcm: 266

³⁸Və Biz göyləri, yer üzünü və ikisi arasındakıları oyun-oyuncaq olaraq yarat­ma­dıq.

³⁹Biz o ikisini sadəcə, haqq/doğru ilə yaratdıq. Lakin, onların çoxu bilmirlər.

⁴⁰Şübhəsiz ki, Ayırma Günü onların hamısının görüşmə yeridir/qərarlaşdırılmış görüşmə vaxtıdır.

^41,42O gün Allahın mərhəmət etdiyi insanlar istisna olmaqla, heç bir yaxının yaxınına heç bir şəkildə faydası olmaz. Onlara kömək də edilməz. Şübhəsiz ki, Allah ən üstün, ən güclü, ən şərəfli, məğlub edilməsi mümkün olmayan/mütləq qalib olanın, əngin mərhəmət sahibinin məhz özüdür.

^43–46Şübhəsiz, zəqqum ağacı həddindən artıq günahkarların yeməyidir. O, ərimiş mədən kimidir, qızğın bir mayenin qaynaması kimi qarınlarda qaynayar.

“^47,48Tutun bunu və çılğınca yanan atəşin ortasına sürükləyin. Sonra onun başının üstünə qaynar su əzabından tökün”.

“^49,50Dad baxaq! Şübhəsiz ki, sən çox güclü və çox üstün biri idin! Şübhəsiz ki, bax budur, bu sizin özünə şübhə duyduğunuz şeydir”.

(64/44, Duhan/38–50)

Nəcm: 267

^51–57Şübhəsiz ki, Allahın qoruması altına girənlər, Rəbbindən bir ərməğan olaraq, təhlükəsiz bir məqamdadırlar, bağçalarda və bulaqlardadırlar. Onlar, üz-üzə oturaraq, incə ipəkdən və parlaq atlasdan libaslar geyərlər. Bax budur, belə! Biz onları iri qara gözlülərlə/ən ideal tiplərlə qoşalaşdırdıq. Onlar, orada əminliklə hər çeşid meyvəni istəyə bilərlər. Onlar orada ilk ölümdən başqa bir ölüm dadmazlar. Və Allah onları cəhənnəm əzabından qorumuşdur. Bax budur, bu, böyük qurtuluşun məhz özüdür.

⁵⁸Bax budur, Biz Quranı onlar öyüd alsınlar deyə, sənin dilinlə asanlaşdırdıq.

⁵⁹Artıq sən  gözlə! Şübhəsiz ki, onlar gözləyənlərdir.

(64/44, Duhan/51–59)

 

[1]Quranda bir çox surənin “kəsik, bağlantısız hərflər” ilə başladığı görünür. Müxtəlif araşdırmaçılar bu hərflərin mütəşabih, bir şifrə, bir sözün qısaldılmış şəkli, bəzi sözlərin ilk hərfi və ya son hərfi olduğu kimi görüşlər irəli sürmüşlər. Fikrimizcə, bu hərflər, “elan” [diqqət, gözünüzü açın] sözü kimi bir xəbərdarlıq işarəsidir və telefon danışmalarındakı “alo!” səslənməsi kimi diqqəti, oxunacaq ayələrə çəkməkdədir. Həmçinin, Quranın riyazi quruluşundakı vacib olan ünsürlərdən biridir. Həmçinin bu hərflər, ola bilər ki, rəqəmsal bir dəyər də ifadə edir. Çünki Quran endiyi dövrdə, ərəblər arasında rəqəmlər hələ icad edilməmişdi, rəqəm yerinə hərflər istifadə olunurdu. Rəqəm yerinə hərf istifadə olunmasına “Əbcəd” hesabı deyilir. Biz kəsik hərflərin yanında rəqəmsal dəyərlərini də göstərdik. Rəqəmsal dəyərlər ilə nəyin qəsd edilmiş ola biləcəyi nöqtəsində də hələ bir qənaətə gəlməmişik. “Əbcəd” hesabının, Quranın endiyi dövrlərdə rəqəm yerinə istifadə edilmiş olmasından başqa, hər hansı bir xüsusiyyət və özəlliyi yoxdur. Bu kəsik hərflərlə əlaqədar hələ qaneedici bir araşdırma meydana çıxarılmamış olub, mövcud əsərlərdə də keçmişlərin təqdim etdiklərindən başqa bir bilik mövcud deyil. Bu məsələnin tam aydınlığa qovuşması da, digər bir çox məsələ kimi, dürüst, səmimi və könüllü Quran araşdırmaçılarını gözləyir.

[2]Siyər və Meğazi kitablarına görə, “bi’set”in (Cənab–i peyğəmbərimizin peyğəmbərliyi) ilk illərində Məkkə ciddi bir qıtlıq dövrü keçirmişdir. Qıtlığın yüksək həddə çatdığı günlərdə Əbu Süfyan Rəsulullahın yanına gəlmiş və əqrabalıq xətrini ortaya qoyaraq, ondan qıtlıq bəlasını qaldırması üçün, Allaha dua etməsini istəmişdir. Allah o bəlanı üzərlərindən qaldırarsa, Peyğəmbərimizə iman edəcəklərini vəd etmişdir. Belə ki, Allah onlardan qıtlığı qaldırmış, lakin müşriklər sözlərində durmayaraq, şirklərinə davam etmişdirlər.